Chỉ số BPM là khái niệm được dùng khá nhiều trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cũng như thể dục, thể thao. Với những người đang quan tâm đến chỉ số này, đừng bỏ lỡ BPM là gì cùng nhiều thông tin hữu ích khác trong chia sẻ dưới đây bạn nhé.
Khái niệm: BPM là gì?
BPM là từ viết tắt của beats per minute. Nghĩa là số nhịp tim trong mỗi phút của mỗi người. Ví dụ như chỉ số nhịp tim của bạn là 72bpm có nghĩa là trong 1 phút tim của bạn đập 95 lần.
Ở người bình thường, nhịp tim lý tưởng là 60 – 80 bpm khi nghỉ ngơi. Những lúc cơ thể hoạt động mạnh, chúng có thể dao động tới 100 bpm. Tuy nhiên không phải lúc nào tim hoạt động mạnh cũng tốt. Mặc dù khi nhịp tim tăng thì tim sẽ làm việc nhiều hơn. Nhưng nhịp tim quá cao sẽ khiến cho hiệu quả bơm máu để nuôi cơ thể bị giảm. Về lâu dài tình trạng này có thể làm tăng gánh nặng cho tim. Cuối cùng có thể dẫn đến suy tim.
chỉ số bpm là gìChỉ số BPM bình thường trong khoảng 60 – 100
Phân biệt nhịp tim và huyết áp
Nhiều người không hiểu rõ chỉ số BPM là gì thường lầm tưởng rằng nhịp tim và huyết áp là một. Trên thực tế chúng là 2 khái niệm hoàn toàn khác nhau. Hãy cùng tìm hiểu để hiểu cụ thể từng khái niệm ngay sau đây nhé.
Huyết áp
- Là lực tác động của máu lên thành động mạch khi tim bơm máu ra hệ tuần hoàn.
- Đơn vị đo là mmHg (milimet thủy ngân).
- Bao gồm 2 chỉ số là huyết áp tâm thu (áp lực khi tim co bóp tống máu vào các động mạch) và huyết áp tâm trương (áp lực khi tim giãn, nghỉ giữa các nhịp đập).
- Giá trị chuẩn: 120/80 mmHg.
Nhịp tim
- Là số lần tim đập mỗi phút.
- Đơn vị đo là số nhịp mỗi phút (beats per minute – bpm)
- Bao gồm 1 chỉ số duy nhất đại diện cho số lần tim đập mỗi phút.
- Giá trị chuẩn: 60 – 100bpm.
Mối liên hệ giữa nhịp tim và huyết áp
Hai chỉ số này không có liên hệ gì với nhau
Cần phải nhấn mạnh là giữa nhịp tim và huyết áp không có mối quan hệ gì với nhau. Vì vậy việc đo nhịp tim của một người không thể biết được huyết áp của người đó cao hay thấp. Đối với những người bị huyết áp cao, đo nhịp tim không phải là sự thay thế đo huyết áp.
Đồng thời có thể kết luận rằng tăng nhịp tim không có nghĩa là huyết áp tăng và ngược lại. Nếu một trong hai chỉ số có sự bất thường, bạn nên thăm khám ở bác sĩ chuyên khoa tim mạch. Ví dụ như bạn có huyết áp bình thường nhưng nhịp tim cao thì cần phải gặp bác sĩ tim mạch để được chẩn đoán và điều trị.
Không đo nhịp tim như một cách thay thế để đo huyết áp cho người bị cao huyết áp
Những người có tiền sử rối loạn nhịp tim vẫn có thể huyết áp bình thường. Nhưng vậy không có nghĩa là nhịp tim của họ ổn định. Do đó để tránh nhầm lẫn, nhịp tim và huyết áp cần được đo độc lập, tách biệt một cách chính xác. Mỗi chỉ số đều sẽ nói lên được tình trạng sức khỏe khác nhau của mỗi người.
Nhịp tim thế nào là bất thường?
Một số biểu hiện dưới đây cho thấy rằng chỉ số bpm của bạn là bất thường:
- Nhịp tim đập quá chậm hoặc quá nhanh. Nếu trong khi nghỉ ngơi, không vận động mà nhịp tim của bạn ở mức độ dưới 40 nhịp/phút hoặc trên 120 nhịp/phút thì bạn nên tới gặp bác sĩ để kiểm tra đề phòng những dấu hiệu bất thường.
- Loạn nhịp bắt nguồn trong tâm thất hoặc tâm nhĩ.
- Hoạt động của tim không ổn định, lúc nhanh, lúc chậm hoặc lúc đập quá sớm…
Có rất nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng rối loạn nhịp tim (nhịp tim bất thường) ví dụ như: Rối loạn tâm lý, lao động quá sức, dùng chất kích thích… Tuy nhiên, cũng có trường hợp rối loạn này là do các bệnh lý về tim mạch như thiếu máu cơ tim, viêm cơ tim, tim bẩm sinh, các bệnh về van tim, tăng huyết áp, béo phì, cường giáp, viêm phổi mạn tính… Vì thế, nếu có dấu hiệu bất thường về nhịp tim thì bạn cũng không nên chủ quan mà nên tới gặp các bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám nhằm phát hiện bệnh lý kịp thời.
BPM lúc nghỉ ngơi là yếu tố quan trọng xác định hình trạng sức khỏe của bạn
Thông số nhịp tim lúc nghỉ ngơi (resting heart rate – RHR) cùng với huyết áp và cholesterol có thể giúp xác định các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn cũng như đánh giá sức khỏe tim mạch hiện tại của bạn.
Trên thực tế, nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nhịp tim lúc nghỉ ngơi gần đỉnh 60 đến 100 có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và thậm chí tử vong sớm. Một nghiên cứu năm 2013 trên tạp chí Heart đã theo dõi sức khỏe tim mạch của khoảng 3.000 người đàn ông trong 16 năm. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng người càng có RHR cao thì thể lực càng thấp và huyết áp cao hơn. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng nhịp tim khi nghỉ ngơi của một người càng cao thì nguy cơ tử vong sớm cũng càng cao.
Kiểm tra nhịp tim lúc nghỉ ngơi của bạn thường xuyên
Các bác sĩ tim mạch khuyên bạn nên kiểm tra nhịp tim lúc nghỉ ngơi của mình một vài lần mỗi tuần vào các thời điểm khác nhau trong ngày. BPM có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm căng thẳng, lo lắng, hormone hay các loại thuốc như thuốc chống trầm cảm và thuốc huyết áp.
Một số cách giảm RHR
Giảm cholesterol
Hãy trao đổi với bác sĩ nếu nhịp tim nghỉ ngơi của bạn thường xuyên ở mức cao. Có nhiều cách để hạ nhịp tim và giữ nó giới hạn phù hợp. Hạ cholesterol là một trong số đó. Trước đó bạn hãy đi kiểm tra mức cholesterol của mình. Mức cholesterol cao sẽ khiến lưu lượng máu qua các động mạch bị hạn chế. Không những vậy nó còn làm hỏng các mạch máu, có thể khiến tim bạn đập nhanh hơn bình thường để vận chuyển chuyển máu đi khắp cơ thể.
Luyện tập thể dục
Một cách hiệu quả khác để giảm nhịp tim lúc nghỉ ngơi của bạn là tập thể dục. Một vài bài tập nhỏ cũng có thể tạo ra sự thay đổi với nhịp tim. Tuy nhiên, cường độ của bài tập là chìa khóa. Một nghiên cứu có sự tham gia của những người trưởng thành 55 tuổi cho thấy chỉ cần một giờ tập luyện aerobic cường độ cao 1 tuần đã giúp làm giảm RHR hiệu quả hơn so với tập luyện ở cường độ thấp. Kết hợp với việc sử dụng các thiết bị hỗ trợ tập luyện như máy tập chạy bộ điện, xe đạp tại chỗ sẽ giúp bạn có được cường độ luyện tập hợp lý.
Cách để đo nhịp tim nhanh và hiệu quả
Như vậy, bạn đã hiểu được BPM là gì một cách chi tiết hơn rồi đó, vậy làm sao để đo nhịp tim hiệu quả? Chúng ta sẽ tham khảo ngay 2 cách để đo nhịp tinh nhanh và hiệu quả thường được sử dụng nhiều nhất dưới đây.
Đo nhịp tim bằng cách thủ công
Với cách đo này bạn hoàn toàn không cần sử dụng những dụng cụ chuyên dụng, mà đơn giản chỉ cần 1 chiếc đồng hồ có chỉ số giây là được. Để có thể đo được hiệu quả tốt nhất thì bạn cần lựa chọn thời điểm vào buổi sáng ngay khi vừa ngủ dậy, đây là lúc nhịp tim bạn ở trạng thái nghỉ ngơi tốt nhất.
Đầu tiên, hãy ngồi ngay ngắn trên ghế và đeo đồng hồ trên tay
Đặt tay không đeo đồng hồ lên bàn, tay còn lại duỗi ngón chỏ và ngón giữa thẳng
Tìm vị trí mà bạn thấy nhịp đập của mạch ổn định nhất và ấn nhẹ ngón tay vào đó
Đếm số nhịp đập trong khoảng 15 giây và sau đó nhân lên với 4 lần sẽ ra kết quả nhịp tim trong vòng 1 phút
Sau đó, hãy so sánh với bảng bên trên để xem nhịp tim của bạn có ổn định hay không nhé.
Đo bằng thiết bị công nghệ cao
Thực tế cho thấy, bạn rất khó có thể đo nhịp tim một cách chuẩn xác bằng phương pháp thủ công, bởi phương pháp này cần nhiều kinh nghiệm hơn và không phải ai cũng biết cách làm đúng. Do đó, cách tốt nhất đó chính là sử dụng các thiết bị công nghệ cao hỗ trợ đo nhịp tim như đồng hồ thông minh chẳng hạn.
Với việc đo nhịp tim bằng đồng hồ thông minh khá đơn giản và hiệu quả khá chuẩn xác, bạn chỉ cần đeo đồng hồ vào tay kết nối với chiếc smartphone của mình là đã có thể đo ngay tức khắc rồi, điều này cũng khá hữu ích đối với những người tập luyện bởi bạn có thể dễ dàng kiểm soát nhịp tim hơn và điều chỉnh lại tập luyện khi cần thiết.
Vai trò của chỉ số BPM đối với thể thao
Việc dựa vào chỉ số nhịp tim đối với thể thao rất quan trọng, thông qua nhịp tim đó bạn sẽ biết được việc tập luyện của bạn là vừa phải hay đang bị quá tải. Thông thường với mỗi môn tập thể dục khác nhau thì sẽ có những mức nhịp tim trung bình khác nhau.
Mức nhịp tim khỏe mạnh thông thường
Vùng nhịp tim khỏe mạnh thường được xác định tương đương với 50 – 60% mức nhịp tim tối đa. Đây mà mức áp dụng cho tất cả các bộ môn hoạt động thể thao, thường là đối với các môn thể thao nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, chậm hay chạy bộ nhẹ nhàng.
Mức nhịp tim cho thể hình, chạy bộ nhanh
Với những bộ môn này, mức nhịp tim của bạn sẽ cao hơn so với bình thường, có thể đạt mức 60 – 70% nhịp tim tối đa. Khi bạn tập luyện ở mức nhịp tim này sẽ thấy cảm giác thở nặng nề hơn. Ở mức độ nhịp tim này cũng là mức độ tốt để đốt mỡ, bởi nó sẽ lấy năng lượng từ 85% là mỡ, 5% từ Protein và 10% từ Carb.
Mức nhịp tim tập Aerobic
Nhịp tim khi tập Aerobic khá nhanh và ở bộ môn này bạn cần đạt đến mức 70 – 80% nhịp tim tối đa. Lúc này, bạn sẽ cảm thấy khá nặng khi thở và khó có thể nói chuyện như bình thường. Nguồn năng lượng cấp sẽ được lấy từ 50% chất béo, 50% carbohydrate và dưới 1% từ Protein.
Với bài luyện tập này, để đạt hiệu quả tốt nhất bạn cần giữ mức tập luyện liên tục trobng khoảng 20 – 60 phút, bạn sẽ đốt cháy calo hiệu quả và hỗ trợ giảm mỡ tốt hơn.
Như vậy có thể thấy vai trò của chỉ số BPM đối với thể thao là rất quan trọng, không chỉ giúp bạn hiểu rõ chỉ số BPM là gì mà còn hỗ trợ bạn trong quá trình tập luyện tốt hơn nữa.
Trên đây, dean2020.edu.vn đã tổng hợp và chia sẻ đến các bạn những kiến thức liên quan đến chỉ số BPM. Hy vọng rằng với những chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn có thêm những kiến thức bổ ích nhé!
